Νέες αλλαγές αναμένεται να δουν οι μισθοί από το νέο έτος κατά τη διάρκεια του οποίου αναμένεται ξεχάσουμε όσα ξέραμε
Ανατροπές έρχονται από τις αρχές του επόμενου έτους στους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων, καθώς ένα μέρος τους, όσοι καταφέρουν να επιτύχουν τους στόχους που έχουν τεθεί, θα δουν τις απολαβές τους να αυξάνονται από έναν έως δύο μισθούς. Σύμφωνα με το νομοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών, το οποίο θα τεθεί σε διαβούλευση το επόμενο διάστημα, από τις αρχές του 2025 περίπου 400.000 δημόσιοι υπάλληλοι θα έχουν τη δυνατότητα να αυξήσουν τις αποδοχές τους, εφόσον πετύχουν συγκεκριμένους στόχους που θα θέσουν τα υπουργεία ή οι υπηρεσίες τους.
Το μπόνους παραγωγικότητας θα επεκταθεί σε όλες τις ειδικές θέσεις του δημόσιου τομέα, με ευρεία εφαρμογή. Αρχικά, η Επιτροπή Κινήτρων και Ανταμοιβής θα καθορίσει τους στόχους των δημόσιων φορέων που θα ανταμείβονται, βασιζόμενη στις προτεραιότητες κάθε υπουργείου. Οι υπάλληλοι που θα συμβάλλουν ουσιαστικά στην επίτευξη αυτών των στόχων θα λαμβάνουν το μπόνους.
Η ανταμοιβή κυμαίνεται από 6% έως 15% του ετήσιου βασικού μισθού, δηλαδή από έναν έως δύο μισθούς. Οι δικαιούχοι επιλέγονται από τους υπηρεσιακούς προϊσταμένους, και όχι από την πολιτική ηγεσία, με βάση τη συνεισφορά τους. Το 40% του μπόνους διανέμεται ισομερώς σε όλους τους δικαιούχους, ενώ το υπόλοιπο 60% κατανέμεται ανάλογα με την ατομική προσφορά του κάθε υπαλλήλου. Το νομοσχέδιο προβλέπει ασφαλιστικές δικλίδες για την αποφυγή της μετατροπής του μπόνους σε οριζόντιο επίδομα, ενώ περιλαμβάνονται και μη χρηματικές ανταμοιβές, όπως συμμετοχή σε προγράμματα πιστοποίησης δεξιοτήτων στο εξωτερικό, ιδιαίτερα για όσους υπαλλήλους δεν εμπλέκονται άμεσα στην επίτευξη στόχων.
Μισθοί: Το νέο σύστημα
Σύμφωνα με το νέο σύστημα, στην αρχή κάθε έτους θα καθορίζονται οι στόχοι και οι αρμόδιες μονάδες για την υλοποίησή τους, καθώς και συγκεκριμένοι δείκτες μέτρησης απόδοσης (KPIs). Με το πέρας του έτους, το ποσό της ανταμοιβής θα υπολογίζεται για κάθε φορέα, ανάλογα με το ποσοστό επίτευξης των στόχων. Για παράδειγμα, αν επιτευχθεί το 70% των στόχων, θα αποδοθεί το αντίστοιχο ποσοστό του συνολικού ποσού.
Ο ρόλος των προϊσταμένων αναβαθμίζεται σημαντικά, καθώς αναμένεται να λειτουργούν ως managers των μονάδων τους, σε συνδυασμό με άλλες πρωτοβουλίες, όπως το νέο σύστημα στοχοθεσίας και αξιολόγησης. Για τους υπαλλήλους που δεν λαμβάνουν το μπόνους παραγωγικότητας, προβλέπονται εναλλακτικές μη χρηματικές ανταμοιβές, όπως επιπλέον ημέρες άδειας ή προτεραιότητα συμμετοχής σε εκπαιδευτικά προγράμματα.
Η εφαρμογή του συστήματος αναμένεται να ωφελήσει τόσο τους υπαλλήλους, αναγνωρίζοντας την προσπάθειά τους, όσο και τους πολίτες, προσφέροντας μια πιο αποτελεσματική δημόσια διοίκηση. Για την παρακολούθηση του συστήματος, θα δημιουργηθούν ειδικά τμήματα και πληροφοριακά συστήματα, με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Αξίζει να σημειωθεί ότι φέτος το μέτρο ισχύει σε πιλοτική βάση, με μπόνους για περίπου 50.000 υπαλλήλους που διαχειρίζονται κοινοτικούς πόρους, δημόσιες προμήθειες ή εργάζονται σε ελεγκτικές αρχές. Το διαθέσιμο κονδύλι ανέρχεται σε 40 εκατ. ευρώ και η ανταμοιβή θα κυμαίνεται από 800 έως 1.000 ευρώ, ανάλογα με την επίτευξη των στόχων.
Προβλέπονται, επίσης, μέτρα για την εξασφάλιση της αντικειμενικότητας στη χορήγηση των μπόνους, με συγκεκριμένα κριτήρια και μαθηματικούς τύπους που αναφέρονται στο νομοσχέδιο. Οι δικαιούχοι επιλέγονται από τους υπηρεσιακούς προϊσταμένους, ενώ η Εθνική Αρχή Διαφάνειας θα μπορεί να διενεργεί ελέγχους. Οι στόχοι των υπηρεσιών διαμορφώνονται βάσει της μεθόδου SMART, εξασφαλίζοντας ότι είναι συγκεκριμένοι, μετρήσιμοι, επιτεύξιμοι, σχετικοί και χρονικά προσδιορισμένοι.
Τι θα αλλάξει στις συντάξεις
Σημαντικές αλλαγές έρχονται από την αρχή του έτους στον τρόπο υπολογισμού των συντάξιμων αποδοχών, κάτι που είναι πολύ πιθανό να οδηγήσει σε σημαντικά οφέλη για τους συνταξιούχους. Ο νέος δείκτης αναπροσαρμογής των συντάξιμων αποδοχών θα συνδέεται άμεσα με την ετήσια μεταβολή των μισθών, αντί του πληθωρισμού που ίσχυε μέχρι τώρα.
Αναμένεται ότι αυτό το νέο σύστημα θα αποφέρει αυξήσεις στις συντάξεις που θα υπερβαίνουν τον ρυθμό του πληθωρισμού, προσφέροντας μεγαλύτερες ανταποδοτικές συντάξεις. Αναλυτές και ειδικοί εκτιμούν ότι οι διαφορές θα είναι μικρές αρχικά, αλλά με την πάροδο των χρόνων, οι συντάξεις θα μπορούσαν να αυξηθούν κατά 5%-10%.
Παράλληλα το σημαντικότερο όλων είναι ότι οι αυξήσεις που θα δίνονται θα αντικατοπτρίζουν σε μεγάλο βαθμό την πραγματική αύξηση του κόστους ζωής, ειδικά σε περιόδους υψηλού πληθωρισμού.
Με το ισχύον σύστημα, οι ασφαλισμένοι ευνοούνται όταν ο πληθωρισμός είναι υψηλός, κάτι που συνέβη μόνο το 2022 με ποσοστό 9,9%. Ωστόσο, από το 2025 και μετά, όσοι συνταξιοδοτηθούν θα δουν τις αποδοχές τους να αυξάνονται με βάση τις μεταβολές των μισθών, οι οποίες προβλέπεται να αυξάνονται κατά περίπου 5% ετησίως. Συνεπώς, οι νέοι συνταξιούχοι θα λαμβάνουν μεγαλύτερη ανταποδοτική σύνταξη σε σύγκριση με το σημερινό σύστημα.
Ο νέος δείκτης υπολογισμού συντάξεων θα αντικαταστήσει τον δείκτη πληθωρισμού και θα ευνοήσει το ύψος των συντάξεων, καθώς η οικονομική ανάπτυξη παρουσιάζει θετικές προοπτικές, ενώ ο πληθωρισμός αναμένεται να μειωθεί. Σύμφωνα με το πρόγραμμα σταθερότητας, η ανάπτυξη θα φτάσει το 2,4% το 2024 και το 2,6% το 2025, με τον πληθωρισμό να μειώνεται στο 2,3%.
Το 2023, ο μέσος μισθός διαμορφώθηκε στα 1.251 ευρώ, με εκτιμώμενη αύξηση κατά 4,9%, φτάνοντας τα 1.439 ευρώ σύμφωνα με το ΙΟΒΕ. Για το 2024, οι ειδικοί προβλέπουν αύξηση των μέσων μισθών από 3,25% έως 4,5%, με αποτέλεσμα να φτάσουν τα 1.295-1.307 ευρώ μεικτά.
Νέες ρυθμίσεις για τον υπολογισμό των συντάξεων
Οι συντάξιμες αποδοχές για τους ασφαλισμένους που θα αποχωρήσουν από το 2025 και μετά θα αυξάνονται με διαφορετικό τρόπο ανάλογα με την περίοδο:
- Για τα έτη 2002-2024, οι αποδοχές θα αυξάνονται με βάση τον πληθωρισμό.
- Για το διάστημα από το 2025 και έπειτα, οι αυξήσεις θα βασίζονται στο ποσοστό μεταβολής του Δείκτη Τιμών Μισθών, ο οποίος είναι νέος και βρίσκεται υπό εξέταση από ειδική ομάδα εργασίας του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης.
Το πόρισμα της ειδικής ομάδας αναμένεται μέχρι το τέλος του έτους.
