Συντάξεις: Τα χρήματα που αναμένεται να δουν οι συνταξιούχοι στις τσέπες τους το επόμενο διάστημα.
Έως τις 15 Μαρτίου, οι συνταξιούχοι θα δουν συνολικά τρεις πληρωμές.
Το ένα πακέτο αφορά τα αναδρομικά που θα τα πάρουν ως προκαταβολή επικουρικής σύνταξης 40.000 συνταξιούχοι, με αιτήσεις σε αναμονή από το 2016 ως και τον Ιούνιο του 2022.
Το δεύτερο αφορά τη διπλή αύξηση που θα δοθεί στο τέλος Φεβρουαρίου (με τις συντάξεις Μαρτίου) απόρροια του 7,75% από 1-1-2023.
Το τρίτο περιλαμβάνει το επίδομα της προσωπικής διαφοράς, δηλαδή το μπόνους σε όσους δεν έλαβαν αυξήσεις.
Συντάξεις: Αναλυτικά τα πακέτα
Ειδικότερα, οι τρεις παροχές προς τους συνταξιούχους προβλέπουν τα παρακάτω:
- Στα ποσά των συντάξεων Μαρτίου (θα καταβληθούν νωρίτερα από 22-24 Φεβρουαρίου) θα περιλαμβάνεται και αναδρομικά το ποσό που αντιστοιχεί στην αύξηση 7,75% για τον μήνα Ιανουάριο που δεν έχει πληρωθεί. Στις κατηγορίες των πολλών ετών ασφάλισης (40ετία) και των υψηλών μισθών δεν συναντώνται και πολλές προσωπικές διαφορές, οπότε οι αυξήσεις είναι καθαρές στην τσέπη των συνταξιούχων. Οσοι είχαν συνταξιοδοτηθεί πριν από τον 5/2016 και διατηρούν μεγάλη προσωπική διαφορά είδαν μόνο λογιστικές αυξήσεις καθώς η αύξηση απορροφάται από την προσωπική διαφορά.
- Σε περίπου 140.000 συνταξιούχους, οι οποίοι αδικήθηκαν και δεν έλαβαν αύξηση, εξετάζεται να χορηγηθεί από τον ΕΦΚΑ έξτρα «μπόνους» λίγο πριν από το Πάσχα. Οριστικές αποφάσεις θα ληφθούν τον Φεβρουάριο από το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης μαζί με τα μέτρα για ευάλωτες κοινωνικές ομάδες εν όψει του Πάσχα. Τα κύρια χαρακτηριστικά αυτής της ομάδας των συνταξιούχων είναι τα εξής:
– Δεν έλαβαν καμία αύξηση (7,75%) καθώς διατηρούν σημαντική προσωπική διαφορά.
– Δεν έλαβαν την επιταγή ακρίβειας των 250 ευρώ τα Χριστούγεννα, καθώς δεν ανήκουν στην κατηγορία των χαμηλοσυνταξιούχων, αφού οι συντάξεις τους κυμαίνονται από 800 έως 1.000 ευρώ.
– Δεν ωφελήθηκαν από την κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης, διότι έχουν μικρότερες συντάξεις από 1.000 ευρώ τον μήνα και δεν είχαν ούτως ή άλλως κράτηση εισφοράς αλληλεγγύης.
3. Περίπου 40.000 συνταξιούχοι θα λάβουν αναδρομικά ποσά επικουρικής έως 8.000 ευρώ μέσα στον Μάρτιο του 2023. Σχετική τροπολογία κατατέθηκε στη Βουλή. Τα αναδρομικά που θα δοθούν τώρα κυμαίνονται από 100 έως και πάνω από 7.000 ευρώ και αφορούν περίπου 40.000 συνταξιούχους που περιμένουν αρκετούς μήνες ή και χρόνια την επικουρική τους και έχουν υποβάλει αίτηση έως τον Ιούνιο του 2022 (πριν από την 1η Ιουλίου 2022). Θα πληρωθούν από τον ΕΦΚΑ μέχρι τις 15 Μαρτίου. Παράλληλα, άλλοι 40.000 συνταξιούχοι που περιμένουν την επικουρική τους θα δουν τη σύνταξή τους να εκδίδεται έως τα τέλη Φεβρουαρίου. Αυτός είναι ο προγραμματισμός του ΕΦΚΑ για τις περίπου 83.000 ληξιπρόθεσμες επικουρικές συντάξεις για τις οποίες έχει εκδοθεί η κύρια σύνταξη.
Πρόκειται δηλαδή για συνταξιούχους που έχουν πάρει την κύρια σύνταξή τους και περιμένουν την επικουρική. Θα λάβουν αναδρομικά 100 ευρώ για κάθε μήνα αναμονής έως και τον Ιανουάριο του 2023. Για τις αναπηρικές επικουρικές συντάξεις, οι οποίες είναι μικρότερες, τα έναντι αναδρομικά θα είναι 50 ευρώ για κάθε μήνα. Σύμφωνα με το σχέδιο του ΕΦΚΑ, περίπου 40.000 εκκρεμείς αιτήσεις επικουρικών συντάξεων θα εκδοθούν μαζικά εντός του Φεβρουαρίου και έως το τέλος του επόμενου μήνα. Οι υπόλοιποι 40.000 – 43.000 δικαιούχοι, για τους οποίους δεν είναι δυνατό να εκδοθεί άμεσα η σύνταξη, θα λάβουν έναντι αναδρομικά – σαν προκαταβολή της επικουρικής τους σύνταξης – 100 ευρώ ανά μήνα αναμονής εφάπαξ. Μοναδική προϋπόθεση είναι η αίτηση να έχει υποβληθεί έως και τον Ιούνιο του 2022 (πριν από την 1η Ιουλίου 2022).
Συντάξεις: Τα όρια ηλικίας, το θεμελιωμένο και το κατοχυρωμένο δικαίωμα
Η έξοδος προς τη σύνταξη αποτελεί διέξοδο για πολλούς εργαζόμενους, μετά από δεκαετίες εργασίας. Ωστόσο οι συνεχείς αλλαγές που συντελέστηκαν σταδιακά με τις νομοθετικές παρεμβάσεις, έχουν καταστήσει τη διαδικασία αυτή …σταυρόλεξο για δυνατούς λύτες.
Χαρακτηριστική είναι η σχετική αναφορά του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ σύμφωνα με την οποία, η πληθώρα των παρεμβάσεων στην ασφαλιστική νομοθεσία την κατέστησαν «περίπλοκη, δυσνόητη και, ορισμένες φορές, αντιφατική».
Το ΙΝΕ/ΓΣΕΕ) σε μια προσπάθεια να βοηθήσει τους υποψηφίους συνταξιούχους εξέδωσε ένα αναλυτικό πρακτικό οδηγό, με στόχο τη συνοπτική παρουσίαση και κατανόηση του τρόπου λειτουργίας της ασφάλισης στο e ΕΦΚΑ τ. ΙΚΑ ΕΤΑΜ (υπαγωγή στην ασφάλιση, εισφορές, παροχές) και των προϋποθέσεων συνταξιοδότησης ανάλογα με τις κατηγορίες ασφάλισης που προβλέπονται στη νομοθεσία.
Ο πρακτικός αυτός οδηγός ασφάλισης και συνταξιοδότησης – σύμφωνα με το ΙΝΕ ΓΣΕΕ – θα συμπληρώνεται σταδιακά και θα επικαιροποιείται ανάλογα με τις εξελίξεις που θα επέλθουν στην ασφαλιστική και συνταξιοδοτική νομοθεσία.
Οι προϋποθέσεις συνταξιοδότησης
Για τη χορήγηση σύνταξης γήρατος στους ασφαλισμένους του e ΕΦΚΑ ( τ. ΙΚΑ ΕΤΑΜ) προβλέπονται από τον νόμο δύο βασικές προϋποθέσεις:
Πρώτον, η συμπλήρωση ενός ορισμένου ορίου ηλικίας και δεύτερον, η πραγματοποίηση ενός ελάχιστου αριθμού ημερών εργασίας στην ασφάλιση, ο οποίος ποικίλλει ανάλογα με την κατηγορία στην οποία ανήκει ο κάθε ασφαλισμένος. Όταν υπάρχουν αυτές οι δύο προϋποθέσεις, γεννιέται το δικαίωμα του ασφαλισμένου (θεμελίωση δικαιώματος) να λάβει σύνταξη λόγω γήρατος, ανεξάρτητα από τον χρόνο που θα υποβάλει τη σχετική αίτηση για συνταξιοδότηση.
Η ημερομηνία υποβολής της αίτησης από τον ασφαλισμένο έχει σημασία μόνο για την έναρξη της καταβολής της σύνταξης, καθώς από τον νόμο ορίζεται ότι η καταβολή της σύνταξης γήρατος αρχίζει από την ημέρα που ο ασφαλισμένος θα υποβάλει την αίτηση για συνταξιοδότηση.
Τι σημαίνει θεμελιωμένο δικαίωμα συνταξιοδότησης. Θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος σημαίνει ότι έχουν συμπληρωθεί ταυτόχρονα τόσο οι ελάχιστες απαιτούμενες χρονικές προϋποθέσεις ασφάλισης όσο και η απαιτούμενη από τη νομοθεσία ηλικία. Από την ημερομηνία αυτή και μετά μπορεί να ασκηθεί το δικαίωμα συνταξιοδότησης και να χορηγηθεί σύνταξη.
Τι σημαίνει κατοχυρωμένο δικαίωμα συνταξιοδότησης. Κατοχύρωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος σημαίνει ότι οι ασφαλισμένοι έχουν τη δυνατότητα να συνταξιοδοτηθούν κατά τον χρόνο που συμπληρώνουν:
1. Είτε τις απαιτούμενες ημέρες εργασίας (HA), οπότε κατοχυρώνουν δικαίωμα συνταξιοδότησης στο όριο ηλικίας και με τις HA που έχουν καθοριστεί για το συγκεκριμένο έτος.
2. Είτε την ηλικία, οπότε κατοχυρώνουν δικαίωμα συνταξιοδότησης με τις ημέρες ασφάλισης (ΗΑ) με το όριο ηλικίας που έχει καθοριστεί για το συγκεκριμένος έτος.
Επισημαίνεται ότι η κατοχύρωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος κατά περίπτωση δεν προϋποθέτει καμία εκ των προτέρων ενέργεια των ασφαλισμένων (π.χ. κατάθεση αίτησης), διότι το στοιχείο της κατοχύρωσης ελέγχεται από τις υπηρεσίες συντάξεων κατά τον χρόνο που εξετάζεται το αίτημα συνταξιοδότησης και προκύπτει από τα ασφαλιστικά στοιχεία.
Συντάξεις: Παλαιοί και νέοι ασφαλισμένοι
Παλαιός ασφαλισμένος, είναι αυτός που ασφαλίστηκε πρώτη φορά σε οποιοδήποτε φορέα ασφάλισης έως 31.12.1992.
Νέος ασφαλισμένος, αυτός που ασφαλίστηκε πρώτη φορά σε οποιονδήποτε φορέα ασφάλισης από την 1.1.1993.
Μειωμένη σύνταξη. Δίδεται στις περιπτώσεις που προβλέπεται από την ασφαλιστική νομοθεσία. Καταβάλλεται στις περιπτώσεις που ο ασφαλισμένος έχει συμπληρώσει τον απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης αλλά όχι την απαιτούμενη ηλικία. Η μείωση υπολογίζεται σε 1/200 για κάθε μήνα που υπολείπεται από την ημέρα συνταξιοδότησης έως την ημέρα συμπλήρωσης του ορίου ηλικίας για πλήρη σύνταξη. Η μείωση δεν μπορεί να ξεπερνάει το όριο των 60/200.
Γενικά όρια συνταξιοδότησης. Από 1/1/2022, για τη λήψη πλήρους σύνταξης λόγω γήρατος απαιτούνται εναλλακτικά: Πρώτον, η συμπλήρωση του 62ου έτους της ηλικίας και 40 ετών ασφάλισης (12.000 ημέρες εργασίας).
Δεύτερον, η συμπλήρωση του 67ου έτους της ηλικίας και 15 ετών ασφάλισης (4.500 ημέρες εργασίας).
Τρίτον, για τη λήψη μειωμένης σύνταξης λόγω γήρατος απαιτείται η συμπλήρωση του 62ου έτους της ηλικίας και 15 ετών ασφάλισης.
Ο οδηγός περιλαμβάνει, επιπλέον, τις παροχές ασθενείας σε χρήμα, τις παροχές μητρότητας, τη συνταξιοδότηση με βαρέα και ανθυγιεινά ένσημα, την παράλληλη ασφάλιση και τον υπολογισμό των παροχών
