Όπως έχει γίνει γνωστό εδώ και μήνες, τα πράγματα θα αλλάξουν για τους άνεργους και το επίδομα ανεργίας από το νέο έτος
Το νέο επίδομα ανεργίας που θα εφαρμοστεί στο πρώτο μισό του 2024 θα συνδέεται με τον εργασιακό μισθό και τον ασφαλιστικό βίο του ανέργου.
Τονίζεται πως με αυτό το σύστημα, όσο περισσότερα χρόνια έχει διανύσει ο άνεργος στην αγορά εργασίας τόσο υψηλότερο θα είναι το επίδομα που θα λάβει
Επίδομα ανεργίας: Η πρώτη φάση
Το νέο σύστημα επιδότησης, στην πρώτη του φάση, θα υλοποιηθεί πιλοτικά με βάση αντιπροσωπευτικό δείγμα περίπου 20.000 ανέργων σε εθνικό επίπεδο και στοχευμένες γεωγραφικές περιοχές. Το ύψος του επιδόματος δεν θα συνδέεται με τον κατώτατο μισθό, κάτι που ισχύει μέχρι σήμερα αλλά θα είναι συνάρτηση της θέσης εργασίας.
Συγκεκριμένα, θα προβλέπεται ότι το πρώτο χρονικό διάστημα μετά την απόλυση να δίνεται στον άνεργο αυξημένο ποσό επιδόματος -πιο κοντά στον μισθό του-, το οποίο μπορεί να μειώνεται σταδιακά όσο περνά ο χρόνος, χωρίς όμως να πέφτει κάτω από το σημερινό όριο των 479 ευρώ τον μήνα. Σύμφωνα με τα μοντέλα, το επίδομα θα διακρίνεται σε δύο μέρη: το σταθερό και το μεταβλητό.
Και τα δύο θα υπερβαίνουν τα 600 ευρώ αναλόγως των ετών εργασίας, ενώ θα ισχύει και ένα ανώτατο πλαφόν που δεν θα ξεπερνά τα 1.300 ευρώ.
Ο υπολογισμός για το επίδομα ανεργίας
Σήμερα ο απολυμένος δικαιούται από τη ΔΥΠΑ επί 14 μήνες (12 μήνες + τα δώρα) επίδομα ύψους 479 ευρώ, ήτοι συνολικά 6.706 ευρώ. Προσοχή! Το συνολικό ποσό που θα λαμβάνει ο άνεργος ετησίως δεν θα αυξηθεί αλλά θα καταβάλλεται εμπροσθοβαρώς.
Τους πρώτους τρεις μήνες της ανεργίας το επίδομα θα ανέρχεται περίπου στο 65% του μέσου μηνιαίου μισθού του ανέργου στα προηγούμενα 3 έτη, το δεύτερο τρίμηνο θα μειώνεται στο 60%, το τρίτο τρίμηνο στο 55% και στη συνέχεια θα υποχωρεί στο σημερινό ύψος του επιδόματος ανεργίας, τα 479 ευρώ.
Για παράδειγμα, αν ο εργαζόμενος που απολύθηκε λάμβανε μέσο μισθό 1.200 ευρώ, θα λάβει τους πρώτους τρεις μήνες ως επίδομα ανεργίας 780 ευρώ. Στη συνέχεια, τον 4ο, 5ο και 6ο μήνα θα λάβει 720 ευρώ, τον 7ο, 8ο και 9ο μήνα 660 ευρώ, ενώ τους υπόλοιπους μήνες του έτους το επίδομα θα κατέβει στο μίνιμουμ ποσό των 479 ευρώ.
Το μπόνους του μεταβλητού ποσού θα δίνεται στους ανέργους που έχουν διανύσει περισσότερα από 4 χρόνια στην αγορά εργασίας. Αντίθετα, όσοι έχουν 3 χρόνια θα αρκεστούν στο μίνιμουμ ποσό των 479 ευρώ.
Οσο περισσότερα χρόνια έχει διανύσει ο άνεργος στην αγορά εργασίας τόσο υψηλότερο θα είναι το επίδομα που θα λάβει. Τα γενναιόδωρα ποσά έως 1.300 ευρώ θα κατευθύνονται σε ανέργους με πάνω από 20 χρόνια στην αγορά εργασίας και υψηλούς μισθούς.
Αυξήσεις και στις συντάξεις
Αυξημένες συντάξεις κατά 3,1% θα λάβουν χιλιάδες συνταξιούχοι που λαμβάνουν κύριες, αναπηρικές, αγροτικές, συντάξεις ανασφάλιστων υπερηλίκων και συντάξεις χηρείας. Έτσι θα αναπροσαρμοστούν όλες οι συντάξεις ανάλογα.
Από τα 2,5 εκατ. που θα πάρουν αύξηση, τα 1,5 εκατ. θα δουν να περνάει ολόκληρη η αύξηση στην τσέπη και άλλοι 300.000 θα δουν μεν αύξηση, αλλά μικρότερη, γιατί ένα μέρος της θα συμψηφιστεί με την προσωπική διαφορά.
Οι υπόλοιποι 700.000 συνταξιούχοι θα δουν μεν να αυξάνεται η εθνική και η ανταποδοτική τους σύνταξη, ωστόσο δεν θα δουν όφελος στην τσέπη, γιατί θα τους μείνει υπόλοιπο από την προσωπική διαφορά.
Θα πρέπει να τονιστούν τα εξής
Οι αυξήσεις υπολογίζονται και στην εθνική και στην ανταποδοτική σύνταξη.
Η εθνική σύνταξη που σήμερα είναι 413.76 ευρώ θα αυξηθεί από 1/1/2024 κατά 3,1% (+12,82 ευρώ) και θα ανέλθει στα 426,58 ευρώ. Αυτό σημαίνει πως όσοι βγουν στην σύνταξη από 1/1/2024 θα λάβουν Εθνική Σύνταξη 426,58 ευρώ.
Το ίδιο ποσό Εθνικής Σύνταξης θα λαμβάνουν από 1/1/2024 και όλοι όσοι θα έχουν καταστεί μέχρι τότε συνταξιούχοι. Παράλληλα ή αύξηση θα δοθεί στην ανταποδοτική και στην εθνική σύνταξη που λαμβάνουν όσοι είναι ήδη συνταξιούχοι, καθώς και σε όσους υπέβαλαν ή θα υποβάλουν αίτηση συνταξιοδότησης για το 2023.
Συντάξεις αναπηρίας. Λόγω της αύξησης της εθνικής σύνταξης θα αναπροσαρμοστούν η προσωρινή σύνταξη, η αναπηρική σύνταξη και οι συντάξεις χηρείας.
Την εθνική σύνταξη των 426 ευρώ θα λάβουν οι δικαιούχοι αναπηρικής σύνταξης με ποσοστό αναπηρίας πάνω από 80%.
Όσοι έχουν ποσοστό αναπηρίας από 67% έως 79,99% θα λαμβάνουν 320 ευρώ (το 75% της εθνικής) από 310 ευρώ σήμερα.Επίσης το κατώτατο όριο σύνταξης λόγω εργατικού ατυχήματος ή επαγγελματικής νόσου, το οποίο έως 31.12.2023 ανέρχεται σε 827,52€ αναπροσαρμόζεται αυτόματα και από 01.01.2024 θα ανέρχεται στο ποσό των 853,16 ευρώ.
Συντάξεις χηρείας. Αντίστοιχα οι συντάξεις χηρείας δεν μπορούν να υπολείπονται της εθνικής σύνταξης.
Συνεπώς κι εδώ το ελάχιστο όριο αυξάνεται στα 426,58 ευρώ από 413,76 ευρώ. Αν ο χρόνος ασφάλισης του θανούντος ήταν μικρότερος των 20 ετών, τότε τα 426 ευρώ μειώνονται κατά 1,25% για κάθε έτος ασφάλισης που υπολείπεται μέχρι τη συμπλήρωση της 20ετίας. Για χρόνο ασφάλισης μικρότερο των 15 ετών, το ποσό που δικαιούται ο επιζών ή και ο διαζευγμένος σύζυγος δεν μπορεί να υπολείπεται του ποσού των 382,6 ευρώ (της μικρής εθνικής που είναι σήμερα στα 371,7 ευρώ).
Προσωρινές συντάξεις. Ταυτόχρονα στο ίδιο ύψος με την εθνική σύνταξη θα αναπροσαρμοστούν οι προσωρινές συντάξεις. Η προσωρινή σύνταξη δεν μπορεί να υπολείπεται του ποσού που αντιστοιχεί στην εθνική σύνταξη.
Βασική Σύνταξη π. ΟΓΑ. Αναπροσαρμόζεται, επίσης, η βασική σύνταξη του π. ΟΓΑ η οποία σήμερα είναι 387,90€. Από 1/1/2024 θα ανέλθει στα 399,9 ευρώ. Τα ποσοστά απομείωσης της βασικής σύνταξης υπολογίζονται από 01.01.2024 επί του αυξημένου ποσού.
Σύνταξη και επίδομα ανασφάλιστου υπερήλικα. Το μηνιαίο ποσό της σύνταξης και του επιδόματος ανασφάλιστου υπερήλικα αυξάνεται από 387,90€ στα 399,9 ευρώ, λόγω της αναπροσαρμογής του ποσού της βασικής σύνταξης του π. ΟΓΑ.
Επίσης αναπροσαρμόζονται:
- Το επίδομα απολύτου αναπηρίας παλαιών ασφαλισμένων
- Το επίδομα απολύτου αναπηρίας νέων ασφαλισμένων
- Το επίδομα απόλυτου αναπηρίας πρ. ΟΓΑ
Οι συντάξεις των ομογενών οι οποίες απονέμονται σε όσους έχουν 30 έτη μόνιμης και νόμιμης παραμονής στη χώρα αρχής γενομένης από το 1992.
Ο νόμος προβλέπει ότι το συνολικό ακαθάριστο ποσό μιας μηνιαίας κύριας σύνταξης ή περισσότερων της μίας σύνταξης λόγω γήρατος, αναπηρίας ή θανάτου δεν μπορεί να υπερβαίνει το 12πλάσιο της εθνικής σύνταξης με 20 έτη ασφάλισης. Επομένως το νέο πλαφόν θα ανέβει από τα 4.965 ευρώ στα 5.118. ευρώ.
Επίσης το ανώτατο όριο για τις επικουρικές συντάξεις, το οποίο έχει οριστεί έως τα 6/20 του 12πλάσιου της εθνικής σύνταξης, αυξάνεται από τα 1.489,54€ στα 1.535,4€.
Πριν τις γιορτές οι συνταξιούχοι αναμένεται να πληρωθούν:
- την οικονομική ενίσχυση των 150 ευρώ
- το επίδομα προσωπικής διαφοράς ύψους από 100 ως 200 ευρώ
- τις αυξημένες συντάξεις Ιανουαρίου κατά 3,1%.
Περίπου 1.055.000 συνταξιούχοι θα λάβουν έκτακτη οικονομική ενίσχυση ύψους 150 ευρώ πριν τις γιορτές των Χριστουγέννων.
Ειδικότερα δικαιούχοι της νέας οικονομικής ενίσχυσης των 150 ευρώ θα είναι:
συνταξιούχοι χωρίς προσωπική διαφορά ή – συνταξιούχοι με προσωπική διαφορά κάτω των 10 ευρώ, που λαμβάνουν άθροισμα κύριων συντάξεων έως 700 ευρώ (περίπου 1 εκατ. δικαιούχοι).
Να σημειωθεί ότι οι εν λόγω συνταξιούχοι που θα πάρουν τα 150 ευρώ θα λάβουν κανονικά και την αύξηση των συντάξεων από 1.1.2024.
Η ενίσχυση των 150 ευρώ θα δοθεί επίσης και στους δικαιούχους του επιδόματος ανασφάλιστων υπερηλίκων του ΟΠΕΚΑ (περίπου 33.000 δικαιούχοι που επίσης λαμβάνουν αύξηση από 1/1/2024).
Το κόστος της οικονομικής ενίσχυσης των 150 ευρώ εκτιμάται σε περίπου 158 εκατ. ευρώ
