Φορολογικές δηλώσεις 2023: Οι διευκρινίσεις της εγκυκλίου σχετικά με την παραχώρηση κατοικίας σε εργαζόμενο
Νέες διευκρινήσεις για τις περιπτώσεις που η παραχώρηση κατοικίας σε εργαζόμενο θεωρείται παροχή σε είδος και φορολογείται ως εισόδημα από μισθωτή εργασία παρέχει με νέα εγκύκλιό της η ΑΑΔΕ, ξεκαθαρίζοντας το τοπίο.
Σύμφωνα με τη νομοθεσία παροχή σε είδος αποτελεί και η παραχώρηση κατοικίας σε εργαζόμενο ή εταίρο ή μέτοχο από φυσικό πρόσωπο ή νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα για οποιοδήποτε χρονικό διάστημα εντός του φορολογικού έτους. Η αγοραία αξία της παροχής αυτής, η οποία φορολογείται ως εισόδημα αποτιμάται στο ποσό του μισθώματος που καταβάλλεται απευθείας από τον εργοδότη προς τον εκμισθωτή της παραχωρούμενης κατοικίας, ενώ στην περίπτωση που η προς παραχώρηση κατοικία ανήκει στον εργοδότη, η παροχή σε είδος αποτιμάται σε ποσοστό 3% επί της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου.
Όπως διευκρινίζεται στην εγκύκλιο Πιτσιλή:
Στην έννοια των παροχών σε είδος που φορολογούνται ως εισόδημα από μισθωτή εργασία εντάσσεται κάθε παροχή σε είδος που χορηγείται στο μισθωτό, με εξαίρεση τις παροχές που αποβλέπουν αποκλειστικά στην κάλυψη δαπανών ή αποκατάσταση ζημιών του φυσικού προσώπου στο πλαίσιο της εργασιακής του σχέσης και κατά την εκτέλεση της εργασίας του, οι οποίες ως εκ του είδους τους, βαρύνουν τον εργοδότη, οπότε στην τελευταία αυτή περίπτωση η παροχή αυτή δεν έχει τα εννοιολογικά χαρακτηριστικά του εισοδήματος.
Δεν θεωρούνται παροχές σε είδος:
- Η παροχή καταλύματος από το Δημόσιο σε υπηρετούντες σε αυτό (π.χ. σε ένστολους), δεδομένου ότι η μετακίνησή τους αποτελεί εκ του νόμου υποχρέωση
- Η παροχή καταλύματος (οικίας) σε εργαζόμενους, εταίρους ή μετόχους από φυσικό πρόσωπο ή νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα λόγω πρόσκαιρης μετακίνησης αυτών σε άλλη εγκατάσταση του εργοδότη στο πλαίσιο της εργασίας τους (ενδεικτικά αναφέρεται η περίπτωση όπου ο εργοδότης διατηρεί οικία εκτός της έδρας της επιχείρησής του για τις ανάγκες προσωρινής διαμονής – π.χ. μία εβδομάδα, ένας μήνας – των εργαζομένων που χρειάζεται να μεταβούν προσωρινά εκτός έδρας για τις ανάγκες της επιχείρησης).
Δεν θεωρείται παροχή σε είδος η παραχώρηση κατοικίας σε εργαζόμενους, από φυσικό πρόσωπο ή νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα, στις περιπτώσεις πρόσκαιρης μετακίνησης αυτών σε άλλη εγκατάσταση του εργοδότη, για προσδιορισμένο χρόνο στο πλαίσιο της εργασίας τους, για τις ανάγκες του εργοδότη και κατ’ εντολή του, όπως ενδεικτικά στην περίπτωση μετακίνησης εργαζομένου για την κάλυψη αναγκών της επιχείρησης προς αναπλήρωση άλλου υπαλλήλου λόγω απουσίας με άδεια κύησης ή/και ανατροφής τέκνου, ασθένειας ή για την κάλυψη εποχικών ή έκτακτων αναγκών της επιχείρησης.
Αντίθετα η παραχώρηση κατοικίας σε εργαζόμενους που μετακινούνται σε άλλο τόπο για να αναλάβουν θέση διευθυντικού στελέχους θεωρείται παροχή σε είδος και η αγοραία αξία της παροχής αυτής φορολογείται ως εισόδημα από μισθωτή εργασία.
Φορολογικές δηλώσεις 2023: Οι κωδικοί της επιστρεπτέας προκαταβολής
Στο μεταξύ, με εγκύκλιό της η ΑΑΔΕ διευκρινίζει ότι στους κωδικούς 727-728 της φορολογικής δήλωσης θα πρέπει να αποτυπωθεί το ποσό της επιστρεπτέας προκαταβολής το οποίο κατέβαλαν το 2022 οι δικαιούχοι στο πλαίσιο της τμηματικής αποπληρωμής της οφειλής, μετά το «κούρεμα».
Σύμφωνα με τις οδηγίες της ΑΑΔΕ στους κωδικούς 727-728 της φορολογικής δήλωσης συμπληρώνεται το ποσό της ετήσιας δαπάνης που καταβάλατε το έτος 2022 για την τοκοχρεολυτική απόσβεση δανείων και πιστώσεων γενικά. Επίσης, συμπληρώνεται το ποσό που καταβάλατε για την τοκοχρεολυτική απόσβεση των χρεώσεων των πιστωτικών καρτών, εφόσον οι χρεώσεις αυτές οφείλονται σε αγορά μη καταναλωτικών αγαθών μέσω αυτών των πιστωτικών καρτών (αγορά αυτοκινήτου, μηχανήματος, πινάκων ζωγραφικής και λοιπών περιουσιακών στοιχείων). Στην περίπτωση αναγραφής ποσού στους κωδικούς 727-728, θα συμπεριλάβετε στα ποσά αυτά και το ποσό τυχόν τόκων υπερημερίας.
Επιπλέον, αναγράφονται αθροιστικά τα ποσά που κατέβαλε ο ίδιος ο φορολογούμενος καθώς και η συνεισφορά του Δημοσίου στο πλαίσιο του προγράμματος «Γέφυρα», για τις δόσεις που αφορούν στην αποπληρωμή των πάσης φύσεως δανείων προς χρηματοδοτικούς φορείς, τα οποία εξασφαλίζονται με εμπράγματη ασφάλεια στην κύρια κατοικία του οφειλέτη. Η συνεισφορά του Δημοσίου με το πρόγραμμα «Γέφυρα» αναγράφεται και στους κωδικούς 781-782 του Πίνακα 6, στην επιλογή «Λοιπές περιπτώσεις».
Στους ίδιους κωδικούς αναγράφεται και το ποσό της ενίσχυσης με την μορφή της επιστρεπτέας προκαταβολής το οποίο επιστρέφεται από τις επιχειρήσεις εντός του έτους 2022 (καταβληθέν ποσό), δεδομένου ότι η επιστρεπτέα προκαταβολή αντιμετωπίζεται ως κρατικό δάνειο σύμφωνα με τις οδηγίες που έχουν δοθεί με τη ΣΛΟΤ 957/2020 (σχετ. Ε.2046/2022 εγκύκλιος).
Φορολογικές δηλώσεις 2023: Στην εν λόγω εγκύκλιο σημειώνεται ότι
1. Η ενίσχυση με τη μορφή της επιστρεπτέας προκαταβολής αντιμετωπίζεται λογιστικά ως κρατικό δάνειο και οποτεδήποτε η οικονομική οντότητα αποκτήσει την εύλογη βεβαιότητα ότι έχει εκπληρώσει τους όρους της μη αποπληρωμής μέρους του κρατικού δανείου κατά το προβλεπόμενο ποσοστό, τότε θα μειώσει την υποχρέωση και θα καταχωρίσει το μέρος του δανείου που δεν θα αποπληρώσει (μη επιστρεπτέο ποσό) στην κατάσταση αποτελεσμάτων ως έσοδο από κρατική επιχορήγηση. Οι πολύ μικρές οντότητες (απλογραφικό λογιστικό σύστημα), θα αντιμετωπίσουν την κρατική ενίσχυση της επιστρεπτέας προκαταβολής, σύμφωνα με τις διατάξεις της φορολογικής νομοθεσίας.
2. Το ποσό που δεν θα επιστραφεί στο κράτος θα καταχωρηθεί ως έσοδο στα αποτελέσματα της περιόδου, κατά την οποία η οικονομική οντότητα έχει αποκτήσει την εύλογη βεβαιότητα ότι έχει εκπληρώσει τους όρους της μη αποπληρωμής.
