Πάσχα: Για την Κυριακή ισχύει ο γενικός κανόνας της Κυριακής αργίας, δηλαδή απαγορεύεται η απασχόληση των εργαζομένων
Διευκρινίσεις για τις αργίες του Πάσχα παρέχει η Γενική Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδας (ΓΣΕΕ). Όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση, η Μεγάλη Παρασκευή (14/04/2023) είναι υποχρεωτική ημιαργία για τα καταστήματα.
Σύμφωνα με τον νόμο, απαγορεύεται η απασχόληση των μισθωτών και η λειτουργία των καταστημάτων, μέχρι τις 13:00 της Μεγάλης Παρασκευής. Για τις υπόλοιπες επιχειρήσεις, η Μεγάλη Παρασκευή – όπως αναφέρει η ΓΣΕΕ – δεν περιλαμβάνεται στις υποχρεωτικές αργίες του Πάσχα για τους εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα.
Ωστόσο, οι ιδιωτικές επιχειρήσεις στη χώρα μας αργούν σε περίπτωση που η Μεγάλη Παρασκευή έχει χαρακτηριστεί αργία ή ημιαργία από διάταξη Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας (ΣΣΕ), από τον κανονισμό εργασίας της επιχείρησης, από επιχειρησιακή συνήθεια και έθιμο, κατά το οποίο η επιχείρηση παραμένει κλειστή την ημέρα αυτή.
Το Μεγάλο Σάββατο (15/04/2023) είναι εργάσιμη ημέρα για τους εργαζόμενους που νόμιμα απασχολούνται Σάββατο στον ιδιωτικό τομέα, εκτός αν έχει καθιερωθεί αργία ή ημιαργία από διάταξη ΣΣΕ, από τον κανονισμό εργασίας της επιχείρησης, από επιχειρησιακή συνήθεια και έθιμο, κατά το οποίο η επιχείρηση παραμένει κλειστή την ημέρα αυτή.
Για την Κυριακή του Πάσχα (16/04/2023), ισχύει ο γενικός κανόνας της Κυριακής αργίας, δηλαδή απαγορεύεται η απασχόληση των εργαζομένων.
Πάσχα: Πώς θα αμειφθούν όσοι εργάζονται
Όσοι από τους μισθωτούς απασχοληθούν σε επιχειρήσεις που νόμιμα λειτουργούν κατά τις Κυριακές και τις λοιπές από τον νόμο αργίες δικαιούνται τα παρακάτω:
1) Αν αμείβονται με ημερομίσθιο, το σύνηθες καταβαλλόμενο ημερομίσθιό τους και προσαύξηση 75%, που θα υπολογιστεί στο νόμιμο ωρομίσθιό τους για όσες ώρες απασχοληθούν.
2) Αν αμείβονται με μηνιαίο μισθό, οφείλεται προσαύξηση 75%, που υπολογίζεται στο 1/25 του νομίμου μισθού τους για όσες ώρες απασχοληθούν.
3) Αναπληρωματική ανάπαυση (ρεπό): Εφόσον οι εργαζόμενοι απασχοληθούν Κυριακή άνω των πέντε ωρών, δικαιούνται πρόσθετα και αναπληρωματική ανάπαυση (ρεπό) σε άλλη εργάσιμη ημέρα της εβδομάδας.
Σε περίπτωση που ισχύουν ευνοϊκότεροι όροι (π.χ. από ΣΣΕ, κανονισμό εργασίας, επιχειρησιακή συνήθεια ή έθιμο) ως προς τις προσαυξήσεις της αμοιβής για την εργασία σε ημέρα Κυριακής, (όπως και υποχρεωτικής αργίας), αυτοί υπερισχύουν.
Η Δευτέρα του Πάσχα (17/04/2023) είναι από τον νόμο ημέρα υποχρεωτικής αργίας για όλες τις επιχειρήσεις.
Στις επιχειρήσεις που δεν λειτουργούν, καταβάλλεται, χωρίς κάποια προσαύξηση, το σύνηθες ημερομίσθιο σε όσους αμείβονται με ημερομίσθιο, ενώ σε όσους αμείβονται με μισθό καταβάλλεται ο μηνιαίος μισθός τους.
Πάσχα: Οι εργαζόμενοι που θα απασχοληθούν δικαιούνται
1) Αν αμείβονται με ημερομίσθιο, το συνήθως καταβαλλόμενο ημερομίσθιό τους και προσαύξηση 75%, που θα υπολογιστεί στο νόμιμο ωρομίσθιό τους για όσες ώρες απασχοληθούν.
2) Στην περίπτωση που οι εργαζόμενοι αμείβονται με μηνιαίο μισθό:
α) Αν πρόκειται για επιχειρήσεις που λειτουργούν νόμιμα κατά τις Κυριακές και τις λοιπές από τον νόμο αργίες, οφείλεται προσαύξηση 75%, που υπολογίζεται στο 1/25 του νόμιμου μισθού τους για όσες ώρες απασχοληθούν.
β) Αν πρόκειται για επιχειρήσεις που αργούν κατά τις Κυριακές και ημέρες αργίας και εκτάκτως θα λειτουργήσουν τη Δευτέρα του Πάσχα, οφείλεται το 1/25 του συνήθως καταβαλλομένου μισθού τους και επιπλέον προσαύξηση 75% επί του νόμιμου ημερομισθίου για όσες ώρες απασχοληθούν.
Πάσχα: Τι άλλο ισχύει για τις αργίες
Παράλληλα, επισημαίνονται από την Γενική Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδας (ΓΣΕΕ) τα εξής:
- Οι διατάξεις της νομοθεσίας για την Κυριακή αργία, τις αργίες της περιόδου του Πάσχα, τον χρόνο εβδομαδιαίας ανάπαυσης των εργαζομένων και τις εξαιρέσεις από αυτές, ανάλογα με τη δραστηριότητα και τη φύση των εργασιών, περιέχονται στα άρθρα 193-209 του Κώδικα Ατομικού Εργατικού Δικαίου (ΠΔ 80/2022, Α΄ 222).
- Σε περίπτωση που ισχύουν ευνοϊκότεροι όροι (π.χ. από ΣΣΕ, κανονισμό εργασίας, επιχειρησιακή συνήθεια ή έθιμο) ως προς τις προσαυξήσεις της αμοιβής για την εργασία σε ημέρα υποχρεωτικής αργίας ή Κυριακής, αυτοί υπερισχύουν.
- Κατά τον χρόνο της εβδομαδιαίας ανάπαυσης και κατά τις ημέρες αργίας απαγορεύεται η καθ’ οιονδήποτε τρόπο απασχόληση του εργαζομένου.
- Κατά τις Κυριακές και τις ημέρες υποχρεωτικής αργίας, απαγορεύεται κάθε βιομηχανική, βιοτεχνική, εμπορική εργασία και κάθε επαγγελματική γενικά δραστηριότητα, πλην των εξαιρέσεων που αναφέρονται ρητά στη νομοθεσία.
- Όσες επιχειρήσεις δεν υπάγονται στις εξαιρέσεις του νόμου, δεν μπορούν να λειτουργήσουν νόμιμα και, συνεπώς, δεν μπορούν να απασχολούν εργαζόμενους, χωρίς να έχουν λάβει ειδική άδεια από την αρμόδια Επιθεώρηση Εργασίας και, σε περίπτωση επείγουσας ανάγκης, (κίνδυνος καταστροφής προϊόντων ή βλάβης εγκαταστάσεων ή υλικών), ύστερα από αναγγελία στην αστυνομία.
- Σε περίπτωση που ο εργοδότης απασχολήσει παράνομα το προσωπικό κατά την Κυριακή ή τις ημέρες υποχρεωτικής αργίας, τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι έξι μηνών και χρηματική ποινή.
Δώρο Πάσχα: Πότε πληρώνεστε – Πώς υπολογίζονται τα ποσά
Όλοι οι μισθωτοί που απασχολούνται στον ιδιωτικό τομέα με σχέση εξαρτημένης εργασίας αορίστου ή ορισμένου χρόνου δικαιούνται να λάβουν από τον εργοδότη τους Δώρο Πάσχα 2023. Υπενθυμίζεται επίσης ότι, δικαίωμα να λάβουν δώρο Χριστουγέννων και Πάσχα έχουν και οι επιδοτούμενοι άνεργοι.
Το Δώρο Πάσχα 2023 καταβάλλεται συνήθως τη Μεγάλη Τετάρτη, η οποία φέτος πέφτει στις 12 Απριλίου 2023. Ωστόσο, εννοείται ότι ο εργοδότης μπορεί να καταβάλλει το Δώρο και νωρίτερα από την παραπάνω ημερομηνία.
Διευκρινίζεται πως για το Δώρο Πάσχα αποδίδονται εισφορές υπέρ ΕΦΚΑ (ΙΚΑ) και Φόρος Μισθωτών Υπηρεσιών και σε καμία περίπτωση δεν επιτρέπεται αυτό να καταβληθεί σε είδος, αλλά μόνο σε χρήματα. Σε κάθε περίπτωση μη καταβολής του, μέσα στην τασσόμενη προθεσμία, οι Κοινωνικοί Επιθεωρητές Εργασίας του Σ.ΕΠ.Ε έχουν υποχρέωση να επεμβαίνουν άμεσα, διενεργώντας ελέγχους και να βρίσκονται σε πλήρη ετοιμότητα, για την άσκηση της διαδικασίας του αυτοφώρου και την επιβολή των σχετικών κυρώσεων.
Δώρο Πάσχα: Πώς υπολογίζεται
Το Δώρο ισούται με μισό μηνιαίο μισθό, αν αμείβεται κάποιος με μισθό, ή με 15 ημερομίσθια αν αμείβεται με ημερομίσθιο. Η εργασία από την 1η Ιανουαρίου μέχρι τις 30 Απριλίου είναι η χρονική περίοδος που υπολογίζεται το Δώρο Πάσχα που θα λάβει ο εργαζόμενος. Εάν η σχέση εργασίας του εργαζόμενου διήρκεσε ολόκληρο αυτό χρονικό διάστημα, τότε δικαιούται να λάβει μισό μηνιαίο μισθό αν αμείβεται με μισθό και 15 ημερομίσθια αν αμείβεται με ημερομίσθιο. Εάν η σχέση εργασίας κάποιου μισθωτού με τον εργοδότη του δεν είχε διάρκεια ολόκληρο το προαναφερόμενο χρονικό διάστημα, τότε δικαιούται να λάβει αναλογία Δώρου η οποία υπολογίζεται ως εξής:
- Προκειμένου για αμειβόμενο με μισθό, ποσό ίσο με 1/15 του μισού μηνιαίου μισθού ή ένα ημερομίσθιο, για τους αμειβόμενους με ημερομίσθιο για κάθε 8 ημερολογιακές ημέρες διάρκειας της εργασιακής σχέσης. Σε περίπτωση που η σχέση εργασίας διαρκέσει λιγότερο από οκτώ ημέρες δικαιούται ανάλογο κλάσμα για Δώρο Πάσχα.
- Εκτός από την περίπτωση που η εργασία παρασχέθηκε χωρίς διακοπή όλο το διάστημα από την 1η Ιανουαρίου έως την 30η Απριλίου, στο διάστημα αυτό συνυπολογίζονται και όλες οι ημέρες που οι εργαζόμενοι απουσιάζουν νόμιμα από την εργασία τους (πχ με ετήσια άδεια, με άδεια μητρότητας, με σπουδαστική άδεια).
- Ειδικά ως προς την απουσία των εργαζομένων λόγω ασθένειας, στο διάστημα υπολογισμού του Δώρου Πάσχα συνυπολογίζονται τα «τριήμερα ασθενείας», δηλαδή ο χρόνος απουσίας κατά τον οποίο δεν καταβάλλεται επίδομα ασθενείας, ενώ αφαιρούνται τα διαστήματα που καταβάλλεται από τον ασφαλιστικό φορέα επίδομα ασθενείας.
Δώρο Πάσχα: Οι τακτικές αποδοχές
Το Δώρο Πάσχα υπολογίζεται βάσει των πράγματι καταβαλλόμενων τακτικών αποδοχών την 15η ημέρα πριν το Πάσχα, εφόσον αυτές είναι ίσες ή ανώτερες των νομίμων. Σε περίπτωση που η εργασιακή σχέση έχει λυθεί πριν από την παραπάνω ημερομηνία το Δώρο Πάσχα υπολογίζεται με βάση τις αποδοχές που καταβάλλονταν την ημέρα που λύθηκε η εργασιακή σχέση.
Τακτικές αποδοχές θεωρούνται ο μισθός ή το ημερομίσθιο καθώς και κάθε άλλη παροχή (είτε σε χρήμα είτε σε είδος) που καταβάλλεται από τον εργοδότη ως συμβατικό ή νόμιμο αντάλλαγμα της παρεχόμενης εργασίας τακτικά κάθε μήνα ή επαναλαμβάνεται περιοδικά κατά ορισμένα διαστήματα του χρόνου.
Ποιοι χρόνοι δεν συνυπολογίζονται
- Δεν υπολογίζονται οι μέρες κατά τις οποίες ο μισθωτός απείχε από την εργασία του αδικαιολόγητα ή λόγωάδειας χωρίς αποδοχές.
- Δεν λαμβάνεται υπόψη το διάστημα απουσίας των εργαζομένων λόγω συνδικαλιστικής δραστηριότητας (δηλαδή ο χρόνος της συνδικαλιστικής άδειας)
- Σχετικά με την απεργία, η δικαστηριακή νομολογία δέχεται ότι οι ημέρες της απεργίας δεν υπολογίζονται στο χρόνο διάρκειας της εργασιακής σχέσης γιατί η αποχή του μισθωτού οφείλεται σε δική του θέληση και δεν μπορεί επομένως να χαρακτηριστεί σαν δικαιολογημένη απουσία. Κατ’ αναλογία το ίδιο ισχύει και με τις στάσεις εργασίας αφού και αυτές αποτελούν στην πραγματικότητα απεργία.
Δώρο Πάσχα: Τι ισχύει για τη μη καταβολή του
Εάν το Δώρο Πάσχα δεν καταβληθεί έγκαιρα, τότε οι εργαζόμενοι ή/και τα σωματεία μπορούν και πρέπει να προσφύγουν στην οικεία Επιθεώρηση Εργασίας προκειμένου να συνταχθεί μηνυτήρια αναφορά. Η μηνυτήρια αναφορά διαβιβάζεται στον Εισαγγελέα για την άσκηση ατομικής δίωξης σε βάρος του εργοδότη ενώ παράλληλα διαβιβάζεται και στο οικείο αστυνομικό τμήμα για την κίνηση της αυτόφωρης διαδικασίας.
Οι εργαζόμενοι ή/και τα σωματεία τους έχουν το δικαίωμα να υποβάλουν μήνυση απευθείας στο αρμόδιο αστυνομικό τμήμα και να ζητήσουν την εφαρμογή της αυτόφωρης διαδικασίας.
Επισημαίνεται ότι στη μηνυτήρια αναφορά θα πρέπει να αναγράφονται τα στοιχεία της επιχείρησης και τα στοιχεία κατοικίας του εργοδότη, εάν αυτό είναι δυνατό, δεδομένου ότι η διαδικασία του αυτοφώρου διαρκεί 48 ώρες.
Δώρο Πάσχα: Αυξημένο φέτος λόγω της αύξησης του κατώτατου μισθού
Η αλλαγή που αναμένεται να γίνει φέτος στο Δώρο του Πάσχα είναι στους εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό λόγω της νέας αναπροσαρμογής που θα γίνει στα 780 ευρώ μεικτά από την 1η Απριλίου αντί για 713 ευρώ που ισχύει έως τώρα. Σημειώνεται πως το ποσό του Δώρου Πάσχα αναμένεται υπολογιστεί με τον νέο κατώτατο μισθό των 780 ευρώ για ολόκληρο το χρονικό διάστημα δηλαδή από την 1η Ιανουαρίου έως τις 30 Απριλίου και με βάση το εάν αμείβονται οι παραπάνω με ημερομίσθιο ή με μισθό.
