Γρίπη: Κόκκινος συναγερμός και καμπανάκια από τους ειδικούς σχετικά με την πορεία της γρίπης φέτος. Τι αναφέρουν για τον εμβολιασμό.
Το καμπανάκι του κινδύνου στους πολίτες κρούουν οι ειδικοί επισημαίνοντας πως φέτος θα είναι η χειρότερη εποχή γρίπης τα τελευταία 13 χρόνια ενώ παράλληλα συστήνουν σε όλους να κάνουν το εμβόλιο.
Ο ιός της γρίπης, συνήθως, εμφανίζεται μεταξύ Οκτωβρίου και Μαΐου, με περίοδο αιχμής τον Δεκέμβριο και τον Ιανουάριο. Φέτος εμφανίστηκε έξι εβδομάδες νωρίτερα στις Ηνωμένες Πολιτείες, με υψηλά ποσοστά νόσησης και συγκεκριμένα 880.000 περιπτώσεις, με 6.900 νοσηλείες και 360 θανάτους που οφείλονται στον ιό της γρίπης, όπως αναφέρουν τα πρόσφατα δεδομένα από τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών της Αμερικής (CDC).
Οι γιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, Ροδάνθη Ελένη Συρίγου, Γιάννης Ντάνασης και Θάνος Δημόπουλος (πρύτανης ΕΚΠΑ) συνοψίζουν τα δεδομένα της πρόσφατης δημοσίευσης της Lena H. Sun με θέμα την αυξημένη δριμύτητα της γρίπης φέτος σε σχέση με τα τελευταία 13 χρόνια.
Τα CDC αναφέρουν, όπως μεταδίδει το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων ότι τόσο υψηλά ποσοστά έχουν να αναφερθούν από το 2009 με την πανδημία της H1N1 με βάση εκτιμήσεις που βασίζονται στον αριθμό εργαστηριακά επιβεβαιωμένων κρουσμάτων, τις επισκέψεις σε γιατρούς, τις νοσηλείες και τους θανάτους.
«Βρισκόμαστε στην καμπή μίας ασυνήθιστης πανδημίας κορονοϊού που έχει επηρεάσει τη γρίπη καθώς και άλλους αναπνευστικούς ιούς»
Η Lynnette Brammer, επιδημιολόγος που ηγείται της ομάδας επιτήρησης της γρίπης των CDC, υπογραμμίζει ότι βρισκόμαστε στην καμπή μίας ασυνήθιστης πανδημίας κορονοϊού που έχει επηρεάσει τη γρίπη καθώς και άλλους αναπνευστικούς ιούς.
Με βάση τα τελευταία δεδομένα του μηνός Οκτωβρίου, τα ποσοστά νόσησης από τη γρίπη είναι διπλάσια σε σχέση με τα περυσινά. Ο ιατρικός διευθυντής του Εθνικού Ιδρύματος Λοιμωδών Νοσημάτων και καθηγητής Μολυσματικών Ασθενειών στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Vanderbilt, William Schaffner, σημειώνει ότι ο εμβολιασμός έναντι της γρίπης υστερεί σε σχέση με την περυσινή χρονιά, με τα ποσοστά να μειώνονται κάθε χρόνο, γεγονός που τον ανησυχεί καθώς φαίνεται ότι φέτος θα είναι η χειρότερη εποχή γρίπης τα τελευταία 13 χρόνια.
Τα κρούσματα κορονοϊού αναμένεται να αυξηθούν καθώς ο καιρός γίνεται πιο ψυχρός και περισσότεροι άνθρωποι συγκεντρώνονται σε εσωτερικούς χώρους. Τα νέα υποστελέχη του SARS-CoV-2 με μεγαλύτερη ικανότητα διαφυγής της ανοσολογικής άμυνας αντιπροσωπεύουν τώρα το 27% των περιπτώσεων, από 17% πριν από μία εβδομάδα.
Παράλληλα, τα Νοσοκομεία Παίδων στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής γεμίζουν με αριθμό ρεκόρ παιδιών που έχουν μολυνθεί με αναπνευστικό συγκυτιακό ιό (RSV).
Η αποτελεσματικότητα του αντιγριπικού εμβολίου στην πρόληψη νοσηλείας ή θανάτου είναι άνιση από χρόνο σε χρόνο και τα προηγούμενα χρόνια κυμαινόταν από 40% έως 60%, σύμφωνα με τα CDC. Ο Brammer τονίζει ότι το φετινό εμβόλιο καλύπτει ικανοποιητικά τα κυκλοφορούντα στελέχη. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο κυρίαρχος ιός H3N2 προκαλεί τα σοβαρότερα κρούσματα μεταξύ των ιών γρίπης τύπου Α και Β που κυκλοφορούν στους ανθρώπους.
Τα άτομα που νοσούν από H3N2 έχουν, συνήθως, τις περισσότερες επιπλοκές, ειδικά για τους πολύ νέους, τους ηλικιωμένους και τα άτομα με ορισμένες χρόνιες παθήσεις. Ο Schaffner προσθέτει πως όταν ένας ασθενής αναρρώνει από τη γρίπη, η φλεγμονώδης απόκριση που δημιουργείται από τον ιό συνεχίζει να προκαλεί επιπλοκές στον οργανισμό για ακόμα 4 με 6 εβδομάδες σε όσους είναι μεσήλικές ή υπερήλικες, αυξάνοντας το ποσοστό των καρδιακών προσβολών και εγκεφαλικών επεισοδίων.
Γρίπη: Απαραίτητος ο εμβολιασμός κατά της γρίπης
Τα τελευταία δύο χρόνια, λόγω της πανδημίας του κορονοϊού και των αυξημένων μέτρων ατομικής προστασίας, τα ποσοστά νόσησης από γρίπη ήταν ιδιαίτερα χαμηλά. Ο Schaffner επισημαίνει ότι είναι δύσκολο να γνωρίζουμε τη διάρκεια της φετινής περιόδου της γρίπης, πόσο σοβαρή θα είναι και εάν διαφορετικά μέρη θα εμφανίσουν διαφορετικά επίπεδα αναπνευστικής νόσου στον πληθυσμό σε διαφορετικές χρονικές στιγμές.
Συμπερασματικά, ο εμβολιασμός έναντι της γρίπης κάθε χρόνο είναι απαραίτητος και θα πρέπει να γίνεται πριν ξεκινήσει η έξαρση της γρίπης καθώς χρειάζονται περίπου δύο εβδομάδες για την έναρξη της προστασίας του. Τα CDC αναφέρουν ότι ο εμβολιασμός είναι απαραίτητος σε άτομα ηλικίας από 6 μηνών και είναι καλό να ολοκληρώνεται πριν το τέλος Οκτωβρίου.
Γρίπη: Η συνύπαρξη κορονοϊού και γρίπης στην περίοδο της πανδημίας
Οκορονοϊός είναι εδώ, καθώς ναι μεν η αύξηση των κρουσμάτων είναι αναμενόμενη λόγω των καιρικών συνθηκών μαζί με τη χαλάρωση στην τήρηση των μέτρων προστασίας, αλλά η ταυτόχρονη παρουσία της γρίπης που ανθίζεις κατά τους φθινοπωρινούς μήνες δημιουργεί ένα «μείγμα» επικίνδυνο για τις ευπαθείς ομάδες.
Οι επιστήμονες υπογραμμίζουν τη σημασία του εμβολιασμού και για τους δύο ιούς, θεωρώντας ότι πρέπει να ξεκινήσει καμπάνια ενημέρωσης, ώστε να ενημερωθούν οι πολίτες οι οποίοι έτσι και αλλιώς πρέπει να τηρούν τα μέτρα προστασίας.
Η πρόεδρος της Ένωσης Νοσοκομειακών Ιατρών Αθήνας-Πειραιά (ΕΙΝΑΠ), Ματίνα Παγώνη και η Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, καθηγήτρια Θεραπευτικής, Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής ΕΚΠΑ, μιλήσανε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ για την πανδημία της Covid-19 και την γρίπη.
«Έχουμε μία αύξηση 8 με 10% στον αριθμό των ασθενών οι οποίοι νοσηλεύονται σε απλές κλίνες και αυτό φαίνεται σταδιακά ότι το επόμενο χρονικό διάστημα θα αυξηθεί», αναφέρει η Ματίνα Παγώνη.
«Λαμβάνοντας υπόψη την επιδημιολογική πορεία των κυμάτων της πανδημίας covid-19, η παρατηρούμενη αύξηση των κρουσμάτων και των νοσηλειών covid-19 είναι αναμενόμενη. Προς το παρόν βέβαια στη χώρα μας η αύξηση αυτή δεν οφείλεται στην εμφάνιση και επικράτηση ενός νέου στελέχους αλλά στην επικράτηση των στελεχών Όμικρον 4 και 5. Φαίνεται ότι η επιστροφή στην κανονικότητα χωρίς τη λήψη υποχρεωτικών μέτρων πρόληψης της μετάδοσης του SARS-CoV-2 και ο συγχρωτισμός σε εργασιακούς χώρους και σχολεία οδήγησε σε αύξηση των νέων κρουσμάτων στις νεαρότερες ηλικίες αρχικά. Πλέον η αύξηση των κρουσμάτων γίνεται πιο έκδηλη και στις μεγαλύτερες ηλικίες όπου και παρατηρούμε αύξηση των νοσηλειών λόγω και των περισσότερων συννοσηροτήτων», αναφέρει η κ. Ψαλτοπούλου.
Γρίπη: Η ανοσία φθίνει. Η μετάδοση του ιού δε θα ανακοπεί
«Αναμένουμε ότι σημαντικό ποσοστό του πληθυσμού έχει αναπτύξει πλέον υβριδική ανοσία, δηλαδή έχει ανοσία τόσο κατόπιν προηγούμενης λοίμωξης όσο και μετά από εμβολιασμό έναντι του SARS-CoV-2», τονίζει η κ. Ψαλτοπούλου. «Ωστόσο», προσθέτει, «σε κάθε περίπτωση ο βαθμός προστασίας έναντι στη λοίμωξη φθίνει με την πάροδο του χρόνου και ειδικά με την επικράτηση νεότερων στελεχών όπως οι Όμικρον 4 και 5. Επομένως, όσοι έχουν εμβολιαστεί με παλαιότερα εμβόλια ή/και έχουν νοσήσει από προηγούμενα στελέχη του SARS-CoV-2 δε θα έχουν σημαντική προστασία μετά την παρέλευση τριμήνου από τον εμβολιασμό ή τη νόσηση. Η πιθανότητα σοβαρής νόσου και νοσηλείας λόγω COVID-19 μπορεί να είναι μειωμένη, αλλά η αύξηση των κρουσμάτων και η μετάδοση του ιού δε θα ανακοπεί».
Γρίπη: Έχουμε πλέον εμπειρία να δράσουμε αποτελεσματικά
Οι κ.κ. Ψαλτοπούλου και Παγώνη υπογραμμίζουν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ότι έχουμε πλέον εμπειρία 2,5 χρόνων για να γνωρίζουμε πως θα προφυλαχθούμε. «Εκεί που θα χρειαστεί να φορέσουμε την μάσκα θα τη φορέσουμε, είτε σε εσωτερικούς είτε σε εξωτερικούς χώρους που υπάρχει συνωστισμός. Ιδιαίτερα άλλα μέτρα δεν νομίζω ότι χρειάζονται», αναφέρει η κ. Παγώνη.
«Σύμφωνα και με την πορεία της πανδημίας την καλοκαιρινή περίοδο, με την ευρεία εξάπλωση της Όμικρον 4 και 5, ελπίζουμε ότι η πίεση στο εθνικό σύστημα υγείας δε θα φτάσει στα επίπεδα των προηγούμενων κυμάτων της πανδημίας. Υπό αυτό το πρίσμα, η επαναφορά καθολικών υποχρεωτικών μέτρων δε φαίνεται να είναι πιθανή. Ωστόσο, η ισχυρή σύσταση για χρήση μάσκας σε πολυσύχναστους χώρους και σε μέσα μαζικής μεταφοράς μπορεί να επανέλθει εφόσον συνεχιστεί η αύξηση των κρουσμάτων.
Βεβαίως, έχουμε συλλέξει σημαντικές γνώσεις και εμπειρία από τα προηγούμενα κύματα της πανδημίας ώστε να δράσουμε αποτελεσματικά. Δε θα πρέπει να ξεχνάμε στην καθημερινότητά μας ότι απλές ενέργειες όπως η αποφυγή συνωστισμού, η χρήση μάσκας προσώπου, η διενέργεια διαγνωστικών ελέγχων ιδιαίτερα επί συμπτωμάτων μπορεί να βοηθήσουν ουσιαστικά στην πρόληψη της διασποράς και είναι ιδιαίτερα σημαντικά για τα άτομα με συννοσηρότητες» τονίζει η κ. Ψαλτοπούλου.
Από την πλευρά της η κ. Παγώνη εκτιμά ότι οι ΜΕΘ δεν θα πιεστούν καθώς σήμερα διαθέτουμε τα όπλα για να μπορέσουμε να ανταπεξέλθουμε. Αύξηση, όπως λέει θα υπάρχει στις απλές κλίνες, κάτι που θεωρεί αναμενόμενο καθώς αλλάζει ο τρόπος ζωής λόγω πτώσης της θερμοκρασίας. Σε αυτή την περίπτωση, τονίζει, χρειάζεται προσοχή.
Γρίπη: Καμπάνια ενημέρωσης για τον εμβολιασμό
Η κ. Παγώνη τονίζει με έμφαση ότι οι άνω των 60 ετών πρέπει να εμβολιαστούν με το επικαιροποιημένο εμβόλιο και οι κάτω από 60 ετών με υποκείμενα νοσήματα θα πρέπει να ενημερωθούν από τον γιατρό τους. Θεωρεί ότι θα πρέπει να γίνει νέα καμπάνια ενημέρωσης για τον εμβολιασμό κατά της covid-19,αλλά και τον αντιγριπικό.
Εκτιμά ότι με την ταυτόχρονη κυκλοφορία κορονοϊού και γρίπης κινδυνεύουν περισσότερο οι ευπαθείς ομάδες. «Τα πράγματα θα είναι δύσκολα γι αυτούς. Γι αυτό επιμένουμε στους εμβολιασμούς. Στόχος μας είναι να εμβολιαστούν οι πολίτες, όπου χρειάζεται να φορούν μάσκα για να μην νοσήσουν και πάνε στα νοσοκομεία».
Θετικό θεωρεί η Θεοδώρα Ψαλτοπούλου την εμφάνιση και επικράτηση υποστελεχών της Όμικρον ως προς την ανοσία έναντι της επαναλοίμωξης για όσους πέρασαν COVID-19, αλλά και για τους εμβολιασμένους. «Η αναμνηστική δόση με το δισθενές εμβόλιο που περιέχει το στέλεχος Όμικρον 1 προκαλεί ανοσολογική απάντηση τόσο έναντι του συγκεκριμένου στελέχους όσο και των υπολοίπων υπο-στελεχών Όμικρον.
Τα νέα εμβόλια εμπεριέχουν την πρωτεΐνη – ακίδα S τόσο του αρχικού (προγονικού) στελέχους του ιού όσο και των πιο μεταδοτικών στελεχών Όμικρον (BA.4, BA.5). Είναι επίσης πιθανό – αλλά δεν έχει ακόμη αποσαφηνιστεί – ότι τα νέα εμβόλια θα προσφέρουν προστασία από νεότερα αλλά λιγότερο κοινά στελέχη όπως τα BA.4.6 και BA.2.75. Με βάση τα υπάρχοντα δεδομένα, τα στελέχη ανησυχίας που έχουν εντοπιστεί στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ είναι υποστελέχη της Όμικρον, ωστόσο δε μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο εμφάνισης μιας νέας παραλλαγής μελλοντικά», καταλήγει.
