Συντάξεις: Πολλά είναι τα πράγματα που αναμένεται να αλλάξουν για τους συνταξιούχους μέσα στους επόμενους μήνες
Αλλαγές στις ημερομηνίες καταβολής μηνιαίων κύριων συντάξεων ΕΦΚΑ έχει φέρει ο Νόμος 4611/2019 που ψηφίστηκε το Μάιο του 2019.
Τι ορίζει ο Νόμος
Σύμφωνα με το Νόμο, ως ημερομηνία καταβολής των μηναίων κύριων συντάξεων του ΕΦΚΑ ορίζεται:
α) Για τους μισθωτούς η προτελευταία εργάσιμη ημέρα του προηγούμενου μήνα.
β) Για τους μη μισθωτούς η τέταρτη τελευταία εργάσιμη ημέρα του προηγούμενου μήνα.
Σε εξαιρετικές περιπτώσεις οι ημερομηνίες της παραγράφου 1 δύναται να διαφοροποιούνται μετά από αιτιολογημένη απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του ΕΦΚΑ και έγκριση του Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης.
Συντάξεις Ιουνίου 2023
Για τη μείωση του συνωστισμού, την προστασία και την καλύτερη εξυπηρέτηση των συνταξιούχων του e-ΕΦΚΑ, καθώς και την έγκαιρη διανομή των συντάξεων του τ. ΟΓΑ μέσω ΕΛΤΑ, οι κύριες και επικουρικές συντάξεις μηνός Απριλίου 2023 του Ηλεκτρονικού Εθνικού Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (e-ΕΦΚΑ) θα καταβληθούν τμηματικά.
Τη Δευτέρα 29 Μαΐου 2023 θα καταβληθούν οι κύριες και οι επικουρικές συντάξεις που προέρχονται από το τ. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, τράπεζες, εντασσόμενα (ΤΣΕΑΠΓΣΟ,ΤΣΠ-ΗΣΑΠ), ΟΤΕ και Δημόσιο (για τους συνταξιούχους που το ΑΜΚΑ τους λήγει σε 1, 3, 5, 7, 9)
Την Τρίτη 30 Μαΐου 2023 θα καταβληθούν οι κύριες και οι επικουρικές συντάξεις που προέρχονται από το τ. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, τράπεζες, εντασσόμενα (ΤΣΕΑΠΓΣΟ,ΤΣΠ-ΗΣΑΠ), ΟΤΕ και Δημόσιο (για τους συνταξιούχους που το ΑΜΚΑ τους λήγει σε 0, 2, 4, 6, 8)
Για τα υπόλοιπα Ταμεία οι συντάξεις του Ιουνίου 2023 θα πληρωθούν ως εξής:
- Οι προσωρινές συντάξεις Ενόπλων Δυνάμεων, Σωμάτων Ασφαλείας και Πυροσβεστικού Σώματος θα καταβληθούν όπως στο Δημόσιο, δηλαδή ανάλογα με τον λήγοντα αριθμό ΑΜΚΑ, στις 29 και 30 Μαΐου
- Τα υπόλοιπα Ταμεία του ΕΦΚΑ (Μισθωτών) θα καταβάλλουν τις συντάξεις όπως στο Δημόσιο, δηλαδή ανάλογα με τον λήγοντα αριθμό ΑΜΚΑ, στις 29 και 30 Μαΐου
- Ο ΟΑΕΕ θα καταβάλλει τις συντάξεις την Παρασκευή 26 Μαΐου 2023
- Ο ΟΓΑ θα καταβάλλει τις συντάξεις την Παρασκευή 26 Μαΐου 2023
- Το ΕΤΑΑ (μη Μισθωτών) θα καταβάλλει τις συντάξεις την Παρασκευή 26 Μαΐου 2023
- Το ΝΑΤ και ΚΕΑΝ θα καταβάλλουν τις συντάξεις την Παρασκευή 26 Μαΐου 2023
- Το ΕΤΑΠ – ΜΜΕ θα καταβάλει τις συντάξεις την Παρασκευή 26 Μαΐου 2023
- Το ΕΤΑΤ θα καταβάλει τις συντάξεις την Παρασκευή 26 Μαΐου 2023
- Ο ΟΠΕΚΑ θα καταβάλει τις συντάξεις των Ανασφάλιστων Υπερηλίκων την Τετάρτη 31 Μαΐου 2023
- Η ΔΕΗ θα καταβάλλει τις συντάξεις την Παρασκευή 26 Μαΐου 2023
Συντάξεις: Οι δύο παρεμβάσεις που φέρνουν τα πάνω κάτω
Μια διπλή παρέμβαση στο καθεστώς απασχόλησης των συνταξιούχων σχεδιάζει ο ΕΦΚΑ αμέσως μετά τις εκλογές.
Η πρώτη παρέμβαση αφορά στην εφαρμογή της ψηφισμένης διάταξης (νόμος Βρούτση) για την αξιοποίηση του χρόνου ασφάλισης στους απασχολούμενους συνταξιούχους. Η δεύτερη στην καθιέρωση αναλογικότερου συστήματος στο «πέναλτι» για αυτή την κατηγορία συνταξιούχων.
Σύμφωνα με τα Νέα, σχεδιάζεται η εισαγωγή δικαιότερου συστήματος στο «πέναλτι» των εργαζόμενων συνταξιούχων. Με τον νόμο Βρούτση μειώθηκε η ποινή από 60% σε 30% οριζόντια για όλους, ανεξάρτητα από τις ημέρες απασχόλησης. Δηλαδή ακόμα και να εργαστεί μία ημέρα τον μήνα ο συνταξιούχος θα πληρώσει «πέναλτι» με το ένα τρίτο της σύνταξης. Ο εξορθολογισμός του συστήματος αφενός θα επιφέρει δικαιοσύνη και αφετέρου θα αποτελέσει κίνητρο για τον περιορισμό της μαύρης εργασίας.
Το σενάριο που εξετάζεται προβλέπει αναλογικότερο σύστημα με βάση τις ημέρες απασχόλησης. Για παράδειγμα, συνταξιούχος με 1.000 ευρώ κύρια σύνταξη και 200 επικουρική χάνει το 30% του συνόλου των αποδοχών του, δηλαδή 360 ευρώ, ακόμα και αν δουλεύει τις μισές ημέρες του μήνα. Με αναλογία 15%, εφόσον δουλεύει 15 ημέρες, θα έχει απώλεια 180 ευρώ, δηλαδή τα μισά.
Η δεύτερη παρέμβαση αφορά στην αξιοποίηση του χρόνου ασφάλισης των χιλιάδων συνταξιούχων που εργάζονται. Η ισχύουσα διάταξη, η οποία δεν έχει εφαρμοστεί, προβλέπει ότι η αξιοποίηση του χρόνου ασφάλισης των συνταξιούχων που εργάζονται θα ενεργοποιηθεί μέχρι το τέλος του φθινοπώρου, οπότε και θα υπάρξει δηλαδή προσαύξηση του ανταποδοτικού μέρους της κύριας σύνταξης καθώς και της επικουρικής σύνταξής τους.
Το μέτρο αφορά τόσο τις περιπτώσεις όπου γίνεται περικοπή της σύνταξης κατά 30% όσο και τις περιπτώσεις όπου γίνεται αναστολή της σύνταξης. Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, Ν. 4670/2020, οι καταβληθείσες εισφορές χρησιμοποιούνται για την προσαύξηση του ανταποδοτικού μέρους της κύριας σύνταξης και της επικουρικής σύνταξης των εργαζόμενων συνταξιούχων. Δηλαδή, ο χρόνος ασφάλισης που πραγματοποιείται από τους απασχολούμενους συνταξιούχους μπορεί να αξιοποιηθεί για καταβολή επιπλέον ποσού στην κύρια και την επικουρική σύνταξη, τόσο στις περιπτώσεις όπου γίνεται περικοπή όσο και στις περιπτώσεις όπου γίνεται αναστολή της σύνταξης.
Ο απασχολούμενος συνταξιούχος, μετά τη διακοπή της αναληφθείσας εργασίας ή αυτοαπασχόλησης, μπορεί, κατόπιν αιτήσεώς του, να λαμβάνει επιπλέον ποσό στην κύρια και την επικουρική του σύνταξη ως εξής:
- Για την κύρια σύνταξη χορηγείται ποσό το οποίο προκύπτει με βάση τα ισχύοντα ποσοστά αναπλήρωσης και τις συντάξιμες αποδοχές, φυσικά μόνο για το χρονικό διάστημα της απασχόλησης ως συνταξιούχου.
- Για την επικουρική σύνταξη χορηγείται ποσό που προκύπτει με βάση τα ισχύοντα για τον υπολογισμό της επικουρικής σύνταξης και μόνο για το χρονικό διάστημα της απασχόλησης μετά τη συνταξιοδότηση.
Συντάξεις: Δύο διευκολύνσεις για σύνταξη με 15ετία
Λύση σε χιλιάδες ασφαλισμένους οι οποίοι δεν έχουν τα απαραίτητα ένσημα για να συνταξιοδοτηθούν με 15ετία παρέχει η ισχύουσα νομοθεσία αφού μπορούν πλέον να εξαγοραστούν 6 έως 36 μήνες. Αυτό προβλέπεται με τον νόμο 4921/2022 μέσω του οποίου παρέχεται η δυνατότητα σε όσους δεν έχουν εξασφαλίσει τη «θεμελιωτική» 15ετία (4.500 ημέρες ασφάλισης) για να λάβουν σύνταξη, να μπορούν να εξαγοράσουν μέχρι 6 μήνες (150 ένσημα) ή να υπαχθούν στην προαιρετική ασφάλιση έως 36 μήνες (3 χρόνια).
Επισημαίνεται ότι για τη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος από όσους δεν έχουν συμπληρώσει 15ετία η ισχύουσα νομοθεσία προσφέρει διευκολύνσεις.
Η μια αφορά τη συμπλήρωση χρόνου ασφάλισης μέχρι 6 μήνες (150 ΗΑ) με καταβολή εισφορών. Στην πρώτη αυτή κατηγορία υπάγονται όσοι ασφαλισμένοι έχουν 14 χρόνια και 6 μήνες ασφαλιστικού βίου (4.350 ΗΑ). Σε αυτούς παρέχεται η δυνατότητα να εξαγοράσουν έως 6 μήνες (150 ένσημα) για να φτάσουν στον θεμελιωτικό χρόνο συνταξιοδότησης των 15 ετών ή 4.500 ενσήμων.
Η εξαγορά των 150 ενσήμων κοστίζει 20% του νέου κατώτατου μισθού (713 ευρώ μεικτά), ήτοι 142,6 ευρώ για κάθε μήνα ή 855,60 ευρώ για 6 μήνες. Στην περίπτωση αυτή, η σύνταξη θα ανέρχεται σε 466,35 ευρώ. Τονίζεται ότι ο νόμος καλύπτει περιπτώσεις ασφαλισμένων σε φορείς κοινωνικής ασφάλισης που εντάχθηκαν στον e-ΕΦΚΑ, πλην του Οργανισμού Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΟΓΑ), οι οποίοι:
- συμπληρώνουν το 67ο έτος της ηλικίας τους μέχρι 31/12/2022,
- έχουν διακόψει οριστικά την απασχόληση και την πραγματική ή προαιρετική τους ασφάλιση,
- δεν έχουν υποβάλει αίτηση συνταξιοδότησης,
- δεν έχουν ήδη συνταξιοδοτηθεί από καμία πηγή στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό,
- δεν δικαιούνται σύνταξη από οποιαδήποτε άλλη αιτία σύμφωνα με τις καταστατικές διατάξεις των φορέων που εντάχθηκαν στον e-ΕΦΚΑ ή με διατάξεις που εφαρμόζονται στο Δημόσιο ή την Τράπεζα της Ελλάδος ή από ασφαλιστικούς φορείς του εξωτερικού, χρειάζονται 150 ή λιγότερες ημέρες ασφάλισης για να συμπληρώσουν τις ελάχιστες απαιτούμενες 4.500 ημέρες.
Στους ασφαλισμένους που πληρούν σωρευτικά όλες τις παραπάνω προϋποθέσεις, παρέχεται η δυνατότητα εφάπαξ καταβολής των εισφορών ασφαλισμένου και εργοδότη που αντιστοιχούν στις αναγνωριζόμενες ημέρες ασφάλισης με βάση το ισχύον κατά την αναγνώριση ημερομίσθιο ανειδίκευτου εργάτη. Αξίζει να σημειωθεί ότι το δικαίωμα αυτό αποκλείεται εάν οι ασφαλισμένοι έχουν αναγνωρίσει πάνω από 5 έτη πλασματικού χρόνου ασφάλισης. Διευκρινίζεται επίσης ότι η διάταξη αυτή δεν ισχύει για τη συμπλήρωση των προϋποθέσεων συνταξιοδότησης με τις διατάξεις του Ν. 612/1977 ή άλλες ειδικές διατάξεις που προβλέπουν τη θεμελίωση με πραγματικό χρόνο ασφάλισης.
Η δεύτερη λύση αφορά στην υπαγωγή στην προαιρετική ασφάλιση για διάστημα μέχρι 3 έτη (9.000 ημέρες ασφάλισης). Ο νόμος καλύπτει περιπτώσεις ασφαλισμένων σε όλους τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης που εντάχθηκαν στον e-ΕΦΚΑ, οι οποίοι έχουν ασφαλιστεί για τουλάχιστον 500 ημέρες ασφάλισης εντός της πενταετίας πριν από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης και χρειάζονται μέχρι 3 έτη ασφάλισης προκειμένου να θεμελιώσουν δικαίωμα συνταξιοδότησης. Στους ασφαλισμένους που πληρούν σωρευτικά τις ανωτέρω προϋποθέσεις παρέχεται η δυνατότητα να υποβάλουν, μαζί με την αίτηση συνταξιοδότησης, αίτημα να υπαχθούν στην προαιρετική ασφάλιση ή να τη συνεχίσουν για χρονικό διάστημα μέχρι 3 έτη που είναι απαραίτητο ώστε να συμπληρώσουν τον ελάχιστο χρόνο που απαιτείται για να θεμελιώσουν δικαίωμα σύνταξης.
Επομένως, η επιλογή αυτή ενδείκνυται για ασφαλισμένους όλων των φορέων κοινωνικής ασφάλισης (συμπεριλαμβανομένου και του ΟΓΑ) που χρειάζονται περισσότερα από 150 ένσημα ή δεν μπορούν να προχωρήσουν σε άμεση καταβολή των υπολειπόμενων ασφαλιστικών εισφορών.
Αν συντρέχουν όλες οι ανωτέρω προϋποθέσεις για την απονομή σύνταξης, εκδίδεται προσωρινή πράξη απονομής σύνταξης, που περιλαμβάνει:
- την αποδοχή της αίτησης για προαιρετική συνέχιση της ασφάλισης,
- τον χρόνο της προαιρετικής συνέχισης,
- το καταβλητέο ποσό,
- την ημερομηνία συμπλήρωσης των προϋποθέσεων για τη λήψη σύνταξης γήρατος και
- την ημερομηνία έναρξης της συνταξιοδότησης (πρώτη ημέρα του επόμενου μήνα από την ημερομηνία συμπλήρωσης των προϋποθέσεων για τη λήψη σύνταξης γήρατος), χωρίς να απαιτείται εκ νέου υποβολή αίτησης συνταξιοδότησης. Μέχρι την ημερομηνία έναρξης της συνταξιοδότησης ο αιτών δεν είναι συνταξιούχος αλλά προαιρετικά ασφαλισμένος του e-ΕΦΚΑ.
